تدبر در قرآن کریم
صوت آموزشی سوره مبارکه فریش

متن آموزشی سوره مبارکه قریش

أعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

بخوان این سوره را به نام خدای رحمتگر مهربان

‏لِإیلافِ قُرَیْشٍ (1) إیلافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتاءِ وَ الصَّیْفِ (2) فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْتِ (3)

الَّذی أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَ آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ (4)قریش، عشیره پیامبر اکرم6 و فرزندان نضر بن کنانه هستند. در منطقه حرم و در مجاورت بیت الله الحرام زندگی می­کنند. حرم، وادی خشک و بایری است و آنان از راه بازرگانی زندگی را می­گذرانند و هر سال دو بار برای تجارت کوچ می‌کنند. در زمستان به یمن و در تابستان به شام می روند. خدا به برکت این خانه، آنان را با سفر زمستانی و تابستانی الفت داده است. مردم ایشان را به سبب بیت الله الحرام احترام می‌کنند. از کاروانهایشان راهزنی نمی‌کنند و به سرزمین امنشان یورش نمی‌برند و آنان این همه را از یُمن مجاورت با خانه خدا دارند. حال سؤال این است که در قبال این لطف الهی چه وظیفه­ای دارند؟ آیا شرک برای اینان که زیر سایه خانه توحید آرامش یافته‌اند، رواست؟

از آن روى که خداوند قریش را با کوچ کردن مأنوس ساخت«1» یعنی آنان را با کوچ زمستانى و تابستانى مأنوس کرد تا معیشت خود را فراهم آورند«2» به شکرانه­اش باید خداوندگار این خانه (کعبه) را بپرستند«3» همان کسى که آنان را در سرزمینى که اسباب معیشت و امنیت فراهم نبود، از گرسنگى رهایى بخشید و طعامشان داد و آنان را از ترس و دلهره ایمن ساخت.«4»

آیا غذا و امنیت، نخستین و مهم‌ترین نعمت حیات فردی و اجتماعی نیست؟ اینان که اولین نعمات حیات فردی و اجتماعی خود را مدیون مجاورت بیت الله الحرام هستند، تنها باید پروردگار همین بیت را بندگی کنند.

این سوره مبارکه در لایه­ای بالاتر از ظاهر، همین مقصود هدایتی را درباره همه مجاوران خانه خدا در هر زمانی دارد. ساکنان بلد حرام و مجاوران بیت حرام در تمام طول تاریخ، مشمول همین لطف و نعمتی هستند که قریش بود و روا نیست که صاحب این خانه را بندگی نکنند.

باز هم این سوره شریفه ­در لایه­ای بالاتر، همان مقصود هدایتی را درباره همه انسانها دارد؛  هرچند که قریش و مجاوران خانه خدا به طور محسوس­تری مشمول منت خداوندند. مگر انسانهای دیگر مشمول لطف و منت کسی جز خدا هستند؟!

همگان باید به شکرانه بهره­مندی از نعمات حیات فردی و اجتماعی، در برابر پروردگارشان سر تسلیم فرود آورده، پیشانی بندگی بر خاک گذارند و اگر کسی یا گروهی از نعمت بیشتری بهره­مند است (مانند قریش یا مجاوران خانه خدا یا هر فرد و گروهی که به دلیلی خاص، مشمول عنایتی بیشتر است) باید نسبت به عبادت و بندگی ولی نعمتش بیشتر اهتمام و مبادرت ورزد نه اینکه غافل شود و دیگران را با او شریک قرار دهد.

جهت هدایتی سوره

ضرورت پرستش پروردگار بیت الله الحرام

برای قریش که در سایه همین خانه الفت گرفته و از گرسنگی و ترس نجات یافته است

و برای همه مجاوران بیت الله الحرام در طول تاریخ که مشمول همین نعمت­اند

و برای همه انسانها که مشمول نعمت و منت کسی جز خدا نیستند.

صدق الله العلی العظیم

فیلم آموزشی سوره مبارکه قریش

پرده نگار سوره مبارکه قریش